2471 Haaltenaren ontvingen een uitnodiging in de bus om deel te nemen aan de enquête. 869 inwoners deden dat ook. De Haaltertse resultaten werden vergeleken met die van het Vlaams Gewest.
De vragen gingen over lichaamsbeweging, voeding, alcohol- en tabaksgebruik, geestelijke gezondheid en de gezondheid in je omgeving.
Haaltert scoort beter dan Vlaanderen op vlak van aantal rokers, zowel dagelijkse als occasionele rokers. Haaltert doet het tegenover Vlaanderen wat minder goed in mentaal welzijn, mondzorg, alcoholgebruik en BMI.
Bij het interpreteren van de resultaten moeten we rekening houden met het feit dat de enquête tijdens de coronaperiode, winter 2021, werd afgenomen. Maar de resultaten werden vergeleken met cijfers van vóór de coronapandemie.
Gezonde Gemeente Haaltert
Lokaal bestuur Haaltert zet, binnen de actie Gezonde Gemeente, extra in op beweging, mentaal welzijn en gezonde voeding. Denk maar aan de recente acties 10.000 stappen, sensibilisering rond kankerpreventie, thema rond gezonde voeding in de bibliotheek, …
Steekproef
Op basis van een steekproef uit het Rijksregister werden 6000 inwoners geselecteerd. Van deze 6000 inwoners werden 2471 personen gecontacteerd per post om deel te nemen aan de studie. In totaal ontvingen we van 869 personen een geldige vragenlijst (response percentage = 35,2%).
Resultaten per thema
Een waaier aan gezondheidsthema’s kwam aan bod in de vragenlijst en per thema werden een of meerdere gezondheidsindicatoren berekend. Verschillen tussen mannen en vrouwen, en verschillende leeftijdsgroepen werden bestudeerd. Bovendien werden de resultaten van Haaltert vergeleken met deze van het Vlaams Gewest op basis van de nationale gezondheidsenquête 2018 en deze van de lokale gezondheidsenquête 2020. De lokale gezondheidsenquête 2020 vond ook plaats tijdens de coronacrisis en mogelijke effecten van de coronacrisis op de gezondheid werden hier dus reeds gemeten.
Subjectieve gezondheid
In Haaltert geeft 68% van de bevolking ouder dan 15 jaar aan een goede gezondheid te hebben. Dit is minder dan in het Vlaams Gewest 2018 en de lokale gezondheidsenquête 2020. Bijna drie op de tien rapporteert een chronische aandoening en bijna een op de vier functioneel beperkt te zijn; dit is vergelijkbaar met het Vlaams Gewest 2018 maar meer dan in de lokale gezondheidsenquête 2020. Het is een natuurlijk gegeven dat de gezondheid slechter wordt naarmate men ouder wordt. Personen die hoger opgeleid zijn, hebben een betere gezondheid dan lager opgeleiden.
Contacten met een huisarts
De overgrote meerderheid van de Haaltenaars heeft een vaste huisarts (98%).
Mondgezondheid
De overgrote meerderheid van de bevolking van Haaltert poetst hun tanden minimum één keer per dag, maar minder dan de helft voldoet aan de vereisten en poetst hun tanden twee keer per dag. Dit is minder dan in het Vlaams Gewest 2018 en de lokale gezondheidsenquête 2020. Bovendien zijn er meer personen in Haaltert die een slechte subjectieve mondgezondheid rapporteren dan in het Vlaams Gewest 2018. Mannen hebben een slechtere mondhygiëne dan vrouwen en rapporteren ook vaker een slechte subjectieve mondgezondheid. Een slechte subjectieve mondgezondheid neemt ook toe met de leeftijd.
Levenskwaliteit
Gemiddeld gezien is de levenskwaliteit in Haaltert lager dan deze in het Vlaams Gewest 2018 en de lokale gezondheidsenquête 2020. Er zijn ook minder personen die geen enkel gezondheidsprobleem melden in Haaltert. De levenskwaliteit daalt met de leeftijd en is lager bij lager opgeleiden. Pijn en/of ongemak wordt het vaakst gerapporteerd (door de helft van de bevolking). Daarnaast geeft ook bijna drie op de tien personen aan angstig of depressief te zijn, de enige klacht die meer voorkomt in de jongere leeftijdsgroepen. •
Stress en gemoedstoestand
In Haaltert rapporteert 35% van de bevolking van 15 jaar en ouder recente psychische problemen en heeft 22% een reële kans op een psychische aandoening. Deze percentages liggen hoger dan in het Vlaams Gewest 2018, maar lager of op hetzelfde niveau als in de lokale gezondheidsenquête 2020. De score voor psychisch welbevinden is het minst gunstig voor 25-34-jarigen en het best voor 65-74-jarigen. Psychisch welbevinden hangt ook positief samen met subjectief inkomen.
Vitaliteit
Gemiddeld geeft een Haaltenaar van 15 jaar en ouder een score van 7,4 voor levenstevredenheid (op een schaal van 0 tot 10). Dit is minder dan in het Vlaams Gewest in 2018 (7,6), maar vergelijkbaar met de lokale gezondheidsenquête 2020 (7,5). Bovendien ligt de gemiddelde vitaliteitsscore ook lager in Haaltert dan in het Vlaams Gewest in 2018 en de lokale gezondheidsenquête 2020. Vrouwen en 25-34-jarigen hebben minder vitale energie. Levenstevredenheid en vitale energie hangen ook positief samen met subjectief inkomen.
Kwetsbaarheid en valincidentie
Bijna een op de drie inwoners van 65 jaar en ouder is kwetsbaar. Het percentage kwetsbare personen is hoger dan dit in het Vlaams Gewest 2018, maar vergelijkbaar met de lokale gezondheidsenquête 2020. Het percentage kwetsbare personen stijgt met de leeftijd. Daarnaast is 20% van de bevolking van 65 jaar en ouder in Haaltert gevallen het afgelopen jaar (vergelijkbaar met het Vlaams Gewest) waarvan zes op de tien meer dan 1 keer.
Voedingsstatus
De gemiddelde BMI in Haaltert (26,1 kg/m²) overschrijdt de grens van een gezond gewicht; gemiddeld gezien is de Haaltenaar dus te zwaar. De gemiddelde BMI ligt hoger in Haaltert in vergelijking met het Vlaams Gewest 2018 en de lokale gezondheidsenquête 2020. Er zijn ook meer personen met overgewicht en obesitas. De BMI neemt toe met de leeftijd met een piek bij de 55-64-jarigen, net zoals het percentage personen met overgewicht en obesitas. Jongeren hebben minder kans op overgewicht en obesitas, en meer kans op ondergewicht. Mannen hebben gemiddeld meer kans op overgewicht dan vrouwen maar er is geen verschil wat betreft obesitas. •
Voedingsgewoonten
Slechts 7,8% van de bevolking van 15 jaar en ouder in Haaltert eet de dagelijkse aanbevolen hoeveelheid fruit en groenten; dit is minder dan in het Vlaams Gewest in 2018. Er zijn ook minder personen die dagelijks fruit en groenten eten in Haaltert. Op vlak van frisdrank en snackconsumptie scoort Haaltert echter beter dan het Vlaams Gewest: meer bepaald drinkt 15% dagelijks frisdrank en eet 27% dagelijks snacks. In vergelijking met de lokale gezondheidsenquête 2020 scoort Haaltert ook slechter op groenteconsumptie maar beter op snackconsumptie. Vrouwen eten gezonder dan mannen: ze eten vaker groenten en fruit en drinken minder vaak dagelijks frisdrank. •
Lichaamsbeweging
De data rond lichaamsbeweging zijn moeilijk te interpreteren omdat er veel ontbrekende waarden zijn. Minder dan de helft van de Haaltenaars zit of staat wanneer ze aan het werk zijn. Gemiddeld zitten ze 6,0 uur per dag, dit is vergelijkbaar met het Vlaams Gewest 2018. Het percentage inwoners dat zich minstens 1 dag met de fiets verplaatst ligt lager in Haaltert dan het Vlaams Gewest. Slechts 12% haalt de algemene richtlijn van 150 minuten aerobe lichaamsbeweging en twee keer krachttraining per week. Haaltert scoort hierop beter dan het Vlaams Gewest. Mannen doen wekelijks gemiddeld meer aan aerobe lichaamsbeweging en halen vaker de richtlijn voor lichaamsbeweging dan vrouwen. Jongeren scoren het best op vlak van lichaamsbeweging, en 65-74-jarigen op sedentair gedrag.
Gebruik van alcohol
Het merendeel van de Haaltenaars drinkt alcohol. Er zijn meer huidige drinkers in Haaltert dan in het Vlaams Gewest 2018 en de lokale gezondheidsenquête 2020. Wat betreft risicovol alcoholgebruik zijn de cijfers vergelijkbaar. Meer bepaald drinkt 16% van de Haaltenaars meer dan de aanbevolen limiet van 10 consumpties per week. Mannen drinken meer dan vrouwen. Op vlak van leeftijd zien we dat het percentage alcoholgebruikers het laagst ligt bij de jongeren en 75-plussers. 55-74-jarigen overschrijden het vaakst de richtlijn, maar er zijn geen leeftijdsverschillen voor hyperalcoholisatie (drinken van 6+ glazen bij dezelfde gelegenheid).
Tabakgebruik
In Haaltert rookt 14% van de bevolking: 10% rookt dagelijks en 4,3% occasioneel. 2,4% is zware roker. In vergelijking met het Vlaams Gewest 2018 zijn er in Haaltert minder huidige, dagelijkse en zware rokers en meer personen die nooit gerookt hebben. Meer mannen dan vrouwen hebben ooit gerookt en roken momenteel. De 75-plussers scoren het best op rookgedrag, gevolgd door de jongeren van 15 tot 24 jaar.
E-sigaret en cannabis
Er zijn weinig Haaltenaars die e-sigaretten roken (2,0%); dit is minder dan in het Vlaams Gewest 2018. Er is ook slechts een klein percentage (1,9%) dat aangeeft cannabis te hebben gebruikt in de afgelopen maand.
Sociale contacten
Twee op de tien Haaltenaars van 15 jaar en ouder rapporteert een zwakke sociale ondersteuning. Dit is meer dan in het Vlaams Gewest in 2018 maar vergelijkbaar met de lokale gezondheidsenquête 2020. Personen uit de oudere leeftijdsgroepen en lager opgeleiden scoren slechter wat betreft sociale ondersteuning.
Gezondheid en omgeving
De belangrijkste factor die voor hinder in de wijk of buurt zorgt is de hoeveelheid en snelheid van het verkeer: drie op de tien inwoners van Haaltert geeft aan hiervan hinder te ondervinden; dit is meer dan in het Vlaams Gewest 2018 en de lokale gezondheidsenquête 2020. Ze rapporteren ook vaker dat toegang tot parken of recreatieve terreinen een probleem vormt. Haaltenaars geven echter minder vaak aan dat er een probleem is omtrent vandalisme dan in het Vlaams Gewest. Tot slot ondervinden ze meer problemen van vuilnis dan in de lokale gezondheidsenquête 2020. De belangrijkste factor die voor hinder thuis zorgt is lawaai afkomstig van auto’s, de trein, tram of metro, vliegtuigen, buren of ondernemingen in de buurt: 31% van de Haaltenaars stoort zich hieraan. Bovendien stoort 18% van de Haaltenaars zich thuis aan trillingen (door verkeer of ondernemingen); dit is meer dan in het Vlaams Gewest 2018. Er wordt echter minder hinder ondervonden van lawaai alsook van geur in Haaltert dan in de lokale gezondheidsenquête 2020.
Blootstelling aan tabaksrook
15% van de inwoners van Haaltert geeft aan passief te roken; dit is minder dan in het Vlaams Gewest 2018 maar vergelijkbaar met de lokale gezondheidsenquête 2020. Voornamelijk de groep van 15 tot 34 jaar geeft aan passief te roken en dat voornamelijk in openbare plaatsen. • INFORMELE ZORG: In Haaltert wordt er relatief meer informele zorg geboden dan in het Vlaams Gewest 2018, maar niet in vergelijking met de lokale gezondheidsenquête 2020. Vrouwen en personen van 45 tot 74 jaar bieden het vaakst hulp. Er wordt vooral zorg geboden aan familie die niet tot het huishouden behoort, waarschijnlijk aan de ouders. Bij de 75-plussers wordt echter het vaakst hulp geboden aan iemand uit het eigen huishouden, waarschijnlijk aan de partner.
Samenvatting resultaten
De resultaten van de lokale gezondheidsenquête tonen dus enkele verschillen tussen Haaltert en het Vlaams Gewest 2018. Zo ligt het percentage personen met een goede tot zeer goede subjectieve (mond)gezondheid lager in Haaltert en rapporteert de Haaltenaar gemiddeld gezien een lagere gezondheidsgerelateerde levenskwaliteit. Er zijn in Haaltert minder personen die dagelijks groenten eten, meer huidige alcoholdrinkers en de gemiddelde BMI ligt er hoger. Op vlak van risicovol alcoholgebruik zijn er echter geen verschillen. De bevolking van Haaltert geeft ook vaker aan dat de hoeveelheid en snelheid van het verkeer en toegang tot parken of recreatieve domeinen een probleem vormt in de wijk of buurt. Ook in vergelijking met de lokale gezondheidsenquête 2020 scoort Haaltert slechter op deze indicatoren.
Op vlak van sociale en geestelijke gezondheid scoort Haaltert ook minder goed: het percentage met een zwakke sociale ondersteuning ligt hoger en de scores voor welbevinden, levenstevredenheid en levensenergie zijn minder gunstig dan in het Vlaams Gewest in 2018. Wanneer we de resultaten vergelijken met de lokale gezondheidsenquête 2020 die ook plaatsvond tijdens de coronacrisis zien we een gemengd beeld. Zo ligt de levensenergie gemiddeld gezien lager in Haaltert maar zijn er minder personen met recente psychische problemen. Er zijn geen verschillen voor sociale gezondheid of levenstevredenheid.
Tot slot zijn er ook thema’s waarbij Haaltert het beter doet dan het Vlaams Gewest 2018. Zo zijn er minder huidige rokers, dagelijkse rokers, zware rokers, passief rokers en personen die een e-sigaret roken in Haaltert. Haaltenaars ondervinden minder vaak hinder van vandalisme in hun wijk of buurt. Ondanks dat minder personen de fiets nemen in Haaltert om zich te verplaatsen, zijn er meer personen die de richtlijn van lichaamsbeweging halen.
